Leczenie migreny przewlekłej toksyną botulinową

Migrena jest najczęstszym schorzeniem neurologicznym – dotyka ok.18% kobiet i 6% mężczyzn na całym świecie. To napadowy silny ból głowy z towarzyszącymi nudnościami, wymiotami oraz nadwrażliwością na światło i dźwięki. W Polsce na migrenę cierpi ok. 10% populacji generalnej. Schorzenie to dotyka osób w każdym wieku, ale szczyt zachorowań przypada na 30-50 rok życia. Przewlekła postać migreny występuje u ok 1,4-2,2% ludzi na świecie, a w Polsce może dotyczyć nawet 0,5-0,8 mln osób. Bóle migrenowe zdecydowanie negatywnie wpływają na jakość życia pacjentów, zaburzając ich codzienne funkcjonowanie. Ok. 70% pacjentów stara się opanować ból dostępnymi lekami bez recepty, ale tylko u 21% z nich przynosi to satysfakcjonujący efekt terapeutyczny. Ponad połowa chorych chce wypróbować nowych metod leczenia lecz wiąż nie mają na ten temat wystarczających informacji [MEC Global, 2012].

Przyczyna migreny wciąż nie jest dokładnie poznana. Uważa się, że u jej podłoża leży nadwrażliwość układu nerwowego na na bodźce środowiskowe i sensoryczne, modyfikowana przez czynniki genetyczne (tzw. geny migreny). Szczególną rolę odgrywają tu kanały jonowe, powodujące zmiany pobudliwości neuronalnych błon komórkowych. U kobiet wrażliwość ta nasila się w trakcie cyklu miesiączkowego. Ból głowy może być zapoczątkowywany lub nasilany przez różne czynniki wyzwalające, takie jak: oślepiające światło, jasne oświetlenie, dźwięki albo inne bodźce, głód, nadmierny stres, wysiłek fizyczny, burzowa pogoda lub zmiany ciśnienia atmosferycznego, fluktuacje hormonalne w czasie miesiączki, brak albo nadmiar snu, alkohol lub stymulacja innymi środkami chemicznymi. Sam ból migrenowy jest wyzwalany przez zewnętrzne i wewnętrzne czynniki prowokujące, natomiast bezpośrednią jego przyczyną jest dysfunkcja monoaminergicznych układów sensorycznych w pniu mózgu i wzgórzu.

Rozpoznania migreny

Migrena bez aury
A. Przynajmniej 5 napadów spełniających kryteria B-D
B. Napad bólu trwa 4-72 h (nieleczony lub nieskutecznie leczony)
C. Ból ma ≥2 charakterystyczne cechy:
1. jednostronna lokalizacja
2. pulsujący charakter
3. średni lub duży stopień nasilenia
4. zwykła aktywność fizyczna nasila ból
D. Podczas bólu występuje ≥1 z następujących objawów:
1. nudności i/lub wymioty
2. nadwrażliwość na światło i dźwięki
E. Objawy nie spełniają innych kryteriów klasyfikacji ICHD-3 (nie mogą być wytłumaczone innym schorzeniem)

Migrena z aurą
A. Przynajmniej 2 napady spełniające kryteria B i C
B. ≥1 z następujących w pełni odwracalnych objawów aury:
1. zaburzenia wzrokowe;
2. zaburzenia czucia;
3. zaburzenia mowy/językowe;
4. zaburzenia ruchowe;
5. zaburzenia z pnia mózgu;
6.  zaburzenia siatkówkowe
C. ≥2 cechy charakterystyczne:
1. ≥1 objaw aury nasila się stopniowo w czasie ≥5 min,  i/lub ≥2 objawy występują kolejno po sobie
2. każda aura trwa 5-60 min
3. ≥1 objaw aury jest jednostronny
4. ból głowy po aurze w czasie <60 min
D. Objawy nie spełniają innych kryteriów klasyfikacji ICHD-3 (nie mogą być wytłumaczone innym schorzeniem)

Migrena przewlekła
A. Ból głowy (typu napięciowego i/lub migrenowego) w czasie  ≥15 dni /mies. przez >3 mies. spełniający kryteria B i C
B. U chorych, u których wstąpiły ≥5 ataki spełniające kryteria B-D dla 1.1 Migreny bez aury  i/lub kryteria B i C  dla 1.2 Migreny z aurą
C. W czasie ≥8 dni/mies. przez >3 mies. występują jakiekolwiek z wymienionych:
1. kryteria C i D dla 1.1 Migreny bez aury
2. kryteria  B i C for 1.2 Migreny z aurą
3. przekonanie, że na początku trwania choroby napady miały charakter migrenowy i reagowały na tryptany lub pochodne ergotaminy
D. Objawy nie spełniają innych kryteriów klasyfikacji ICHD-3 (nie mogą być wytłumaczone innym schorzeniem).

Leczenie migreny przewlekłej toksyną botulinową

Jednym z najskuteczniejszych sposobów leczenia migreny przewlekłej jest leczenie toksyną botulinową.

Podaje się malutkie dawki toksyny w ściśle ustalone miejsca na głowie (schemat PREMPT); i jest to co najmniej 31 punktów:
– siedem w okolicę czoła,
– po cztery w okolicę skroni z każdej strony,
– po pięć w okolicę potyliczną z każdej strony,
– po trzy w mięśnie karku z każdej strony.

Czasami, zakres wstrzyknięć można dodatkowo rozszerzyć o kolejne 9 punktów. Łącznie podaje się 155-195 jednostek preparatu BOTOX.

Cykl terapii trwa 9 miesięcy.

Zespół leczenia migreny:
dr n. med. Milena Świtońska – specjalista neurolog
prof. dr hab. n. med. Aleksander Araszkiewicz – specjalista psychiatra

Cennik:
– cykl terapii 2 500,00 zł